‘Vluchtelingen helpen: gewoon doen wat je kunt’

6 mei 2022 – “Je moet in dit soort vreselijke situaties als mens gewoon doen wat je kunt.” Oud-minister van Defensie Joris Voorhoeve vangt Oekraïense vluchtelingen op en vertelde daar gisteren (Bevrijdingsdag) over bij Op1. Hij haalde de vluchtelingen zelf op. “Ik kon het niet verdragen die stroom vluchtelingen bij de eerste dag van de oorlog in de vrieskou in Polen te zien.”

Toen oud-minister van Defensie Joris Voorhoeve (76) zag hoe duizenden Oekraïners op de vlucht sloegen, moest en zou hij iets doen. Hij regelde een busje, trok richting Oekraïne en bracht meerdere vluchtelingen in veiligheid. Hij biedt ze onderdak in zijn vakantiewoning in de Duitse Eifel.
Daar liet hij het niet bij, want sindsdien probeert de oud-politicus (was VVD, nu D66) Oekraïner na Oekraïner vrijheid te geven door ze op te halen aan de grens.

Daarnaast is hij intensief betrokken bij de Stichting OpenDoorUkraine.NL die via fondsenwerving hulp wil bieden aan de slachtoffers van de oorlog.

‘Stelt eigenlijk niks voor’
Joris Voorhoeve in Op1: “Je moet doen wat je kunt. Het is ook leuk om te doen. Je moet in dit soort vreselijke situaties als mens gewoon doen wat je kunt. Ik kon het niet verdragen die stroom vluchtelingen bij de eerste dag van de oorlog in de vrieskou in Polen te zien. Toen zei ik tegen mijn jongste zoon: laten we er naartoe gaan en die zei onmiddellijk ja. Het was binnen twee uur geregeld en we zijn de volgende morgen vertrokken.”

“Wat ik doe stelt eerlijk gezegd eigenlijk niks voor. Het gaat inmiddels om 2,6 miljoen vluchtelingen in Polen. Dat land wordt door de vluchtelingen onder de voet gelopen. En er zijn nog heel veel vluchtelingen in andere gebieden van Oost-Europa. Ik denk dat we in Nederland, zeker op een dag als vandaag, moeten beseffen dat we uit solidariteit ook de Polen moeten helpen om vluchtelingen op te vangen. Gelukkig doen veel gemeenten hun best. Er zijn in Nederland inmiddels zo’n 39.000 Oekraïense vluchtelingen opgevangen.”

Voorhoeve stond in 1995 midden in het Srebrenica-drama. De machteloosheid van toen herkent hij ook nu. Maar daarom is hij nu niet actief voor de vluchtelingen. “Het een compenseert het ander niet.”

Angst voor escalatie
Joris Voorhoeve vreest een verdere escalatie van de oorlog. “We weten niet wat het Kremlin doet als het in de hoek wordt gedreven. Ik vrees dat er dan neutronenwapens worden ingezet.  Dan kan Poetin steden veroveren zonder ze kapot te schieten. Hij vernietigt dan alleen de bevolking.”

Heel verschillende reacties
In maart werd de vluchtelingenhulp van Voorhoeve bekend. Het riep heel verschillende reacties op; zeer positieve, maar ook negatieve.

Onder andere was er een opmerkelijk harde reactie van Geert Dales (bij ThePostOnline): “Waarom wilde Voorhoeve eigenlijk ruchtbaarheid geven aan zijn actie? Om anderen aan te sporen, of om te laten zien hoezeer hij, de oud-VVD’er die naar D66 overliep, deugt? Moest er nog een Srebrenica-smet worden weggepoetst? (…) Tussen weldoenerij en ijdeltuiterij loopt een dunne scheidslijn. Zodra er publiciteit aan te pas komt, zeker als die gezocht wordt door de weldoener zelf, heeft meestal eigenbelang de overhand. Erkenning, bewondering, deugdrang of ordinaire zelfpijperij. Vul maar in. (…) Medemenselijkheid, onbaatzuchtigheid, compassie. Het gaat niet om jezelf, het gaat om de ander. Dat is de kern van het verhaal van de barmhartige Samaritaan. (…) Daarom word ik wantrouwig.”

Geert Dales haalt er Levinas bij: “Goede daden, verricht ze, maar praat er niet teveel over. Zoals de Frans-Litouwse filosoof Emmanuel Levinas schreef over ‘de kleine goedheid’ (in Alterité et transcendance): ‘Tussen alle verwording van menselijke verhoudingen houdt de goedheid stand. Ze blijft mogelijk, ook al kan ze nooit een systeem of sociaal regime worden. Elke poging om het menselijke helemaal te organiseren is tot mislukken gedoemd. Het enige dat levendig overeind blijft is de kleine goedheid van het dagelijks leven. Fragiel en voorlopig. Een goedheid zonder getuigen, in stilte voltrokken.'”

En ook nu valt op twitter een bonte mengeling van respect en kritiek te lezen.

Foto: schermafbeelding uitzending Op1