‘If you could solve any problem, what would you do?’

11 juni 2025 – In een vorig artikel interviewden we Marc Dullaert, oprichter van KidsRights. De stem van jongeren en hun inzet voor de wereld stonden daarin centraal. Dit keer spreken we Riemer Brandsma (19), bestuurslid van het internationale Charter for Compassion waarmee de Beweging van Barmhartigheid een partnerrelatie onderhoudt. Het Charter for Compassion wil meer jongeren bij haar werk betrekken en richtte daarvoor, in 2024, het Global Youth Network op. Brandsma heeft daarin een plaats namens Nederland.

Door Monica Neomagus

Brandsma won twee jaar geleden de Nederlandse Compassieprijs vanwege verschillende initiatieven om samen met andere jongeren te werken aan duurzaamheid en klimaatverbetering. Vanaf 2021 was hij klimaatburgemeester van Wageningen. Daarnaast wist hij binnen zijn school (MHV Wageningen) leerlingen enthousiast te maken voor de 17 Sustainable Development Goals die in grote mate de toekomst van zijn generatie bepalen. Riemer is ook internationaal actief voor het Montessorionderwijs.

Bestuurslid Global Youth Network
Na het winnen van de Compassieprijs 2023 werd Riemer gevraagd om toe te treden tot het bestuur van het internationale Charter for Compassion waarmee de Beweging van Barmhartigheid een partnerrelatie onderhoudt. Het Charter wil meer jongeren bij haar werk betrekken en richtte daarom in 2024 het Global Youth Network op. Riemer heeft daarin een plaats namens Nederland.

De missie van het Global Youth Network is: to inspire, promote, and support the participation of young people in compassionate actions worldwide.

Het Global Youth Network bestaat uit jonge mensen, leiders binnen hun eigen gemeenschappen, die vijf werelddelen vertegenwoordigen en die een relatie hebben met: Zuid-Afrika, India, Zimbabwe, Mexico, Verenigde Staten, Qatar, Spanje, Jordanië, Palestina, Frankrijk, Soedan, Portugal, Verenigd Koninkrijk, Kenya en Nederland. Eenmaal per maand komen ze, digitaal, samen en spreken vanuit de eigen ervaringen over de visie, nieuwe initiatieven en inclusiviteit in het licht van het Charter for Compassion.

Daarnaast organiseert het Global Youth Network webinars; in 2024 over Youth Voices in Politics en Movements of Compassion Through Civil Disobedience. In oktober 2024 vond er een Global Youth Conference plaats met als thema Youth for Compassionate Advocacy & Actions. Daar stonden onder meer klimaat & duurzaamheid, inclusiviteit, geweldloze communicatie, vredesvraagstukken en weerbare samenlevingen op de agenda. Zo’n 500 jongeren, overal vandaan, registreerden zich en namen deel.
Zie ook: Youth-committee

Tien vragen aan Riemer Brandsma, winnaar van de Nederlandse Compassieprijs 2023

Vraag 1. Hoe raakte je zo jong al betrokken bij grote wereldvraagstukken?

Dat is wel een grappig verhaal. Mijn toekomstideaal is eigenlijk uit luiheid ontstaan… In de brugklas was ik te lui geweest om me in te schrijven voor een workshop. Toen werd ik bij toeval ingedeeld bij de workshop Montessori Model United Nations. De vraag van de workshop-leider was: ‘If you could solve any problem, what would you do?’ Daar ontdekte ik voor het eerst dat ik graag mensen en culturen met elkaar wil verbinden.

Vraag 2. Heb je ooit een voorbeeldfiguur gehad die jou beïnvloed heeft?

Toen ik klein was wilde ik piloot worden. Dat kwam vooral omdat ik gelezen had over Albert Plesman, luchtvaartpionier en de eerste president-directeur van KLM. Het probleem van klimaat en milieu rond het vliegen, waarvoor we nu echt oplossingen moeten vinden, speelde in die beginjaren van de luchtvaart nog helemaal niet. Plesmans ideaal was dat mensen elkaar beter konden bereiken met behulp van vliegtuigen, en ook dat mensen op die manier andere werelden dan die waar zij zelf in leven konden ontdekken. De wereld zou daarmee ‘kleiner’ worden voor iedereen. Inmiddels wil ik geen piloot meer worden, maar wil ik de diplomatieke dienst in. Daarbij is vliegen dus geen doel meer, maar een middel geworden voor het verbinden van mensen. En dan liefst ook met alternatieven voor dat vliegen, daar waar het mogelijk is.

Vraag 3. Begrepen je medeleerlingen wat jou bezighield en welke activiteiten je ondernam, of was je een excentrieke eenling op school?

Ik ben behoorlijk extravert en vind overal iets van, en dat laat ik merken ook. Mensen die mij kennen zijn dat inmiddels wel van mij gewend. Door de dingen die ik doe ben ik altijd veel met mensen in contact die ouder zijn dan ik. Dat heeft me gevormd in mijn taalgebruik en gedrag. Hoewel mijn medeleerlingen het vooral heel erg tof vonden dat ik zoveel reisde, waren ze ook vaak verbaasd dat ik zoveel tijd in mijn idealen steek. En het vele praten dat ik daarvoor moet doen vinden zij soms heel wonderlijk. Dat kon, en kan, dus weleens een eenzame positie zijn, ja.

Vraag 4. Wie is voor jou op dit moment een voorbeeld in de wereld?

Volgens mij proberen echt heel veel mensen om iets goeds te doen voor de wereld. Soms herken je het niet, omdat het niet overeenkomt met hoe je zelf tegen de wereld aankijkt. Persoonlijk heb ik wel bewondering voor Mark Rutte in zijn nieuwe rol als secretaris-generaal van de NAVO. Iedereen in Nederland was een beetje klaar met hem, maar hij probeert nu om ingewikkelde personen binnenboord te houden. Geen eenvoudige opgave.

Vraag 5. Wat heb je vooral geleerd in de jaren dat je internationaal actief werd?

Dat ik af en toe over mijn eigen schaduw heen moet springen. Dan moet ik bijvoorbeeld de visie van een grote groep jongeren verwoorden, terwijl ik het beslist niet met alles eens ben. Je bent dan net een acteur eigenlijk. Je krijgt de rol toebedeeld om dat te doen en die moet je zo goed mogelijk spelen. Tegenwoordig kan ik steeds beter omgaan met kritiek op mijn inbreng. Als het op de persoon wordt gespeeld vind ik dat ingewikkelder. Dat is ook wat ik nu in de Nederlandse politiek zie; het is zo hard en zo zwart-wit geworden. Ik begrijp dat politici vroeger na een scherp debat met elkaar gewoon een biertje dronken. Dat gebeurt veel minder, vertellen ze. Geen goede ontwikkeling volgens mij; je werkt uiteindelijk toch allemaal voor het collectief.

Vraag 6. Nadat je de Compassieprijs 2023 won, ben je gevraagd toe te treden tot het bestuur van het internationale Charter for Compassion. En sinds vorig jaar ben je ook lid van het Global Youth Network van het Charter for Compassion. Daar ontmoet je jongeren uit alle delen van de wereld. Waar spreken jullie over?

Compassie is daar natuurlijk de rode draad, maar dat vind ik best een lastig woord. Wat bedoelen we daar dan precies mee? Het gaat vaak over begrip voor elkaar en een soort ‘mantel der liefde’. Ik heb ook weleens het gevoel dat er anderen in de groep zijn die veel compassievoller zijn dan ikzelf, eerlijk gezegd. Maar al met al is het beslist zo dat op de wereld, en vooral in de wereldpolitiek, menselijkheid nogal eens ontbreekt, evenals een dialoog tussen mensen met verschillende opvattingen en achtergronden. We kijken in het netwerk dus naar de vraag: kan het anders? En hoe moet dat er dan uitzien? Op deze manier reikt het begrip compassie ons wel een moreel kader aan.

Vraag 7. Dragen dit soort ontmoetingen bij aan betere oplossingen van grote wereldproblemen, denk je?

Ik geloof zelf echt in de ontmoetingen tussen mensen. Van elkaar leren is belangrijk. Het helpt als je elkaar ziet en spreekt om samen problemen aan te pakken. Dat is ook de waarde van het Global Youth Network.

Vraag 8. Gebeurt er volgens jou voldoende, bijvoorbeeld in het onderwijs, om jongeren hun plaats in de wereld te helpen vinden?

Nee, daar mogen echt nog veel slagen gemaakt worden. Vanuit het Montessorionderwijs ben ik al flink wat tijd actief betrokken bij de jaarlijkse conferentie van Montessori Model United Nations. Dat is een internationaal initiatief van Montessorischolen waar 60 landen aan meedoen, gericht op jongeren tussen de 9 en 15 jaar. Zij formuleren plannen die vervolgens worden voorgelegd aan de secretaris-generaal van de VN.
Zulke ervaringen helpen ons, als jongeren, enorm om na te denken over de wereld waarin we leven en om te zien welke rol je kunt spelen. Dat zou veel meer mogen gebeuren, maar het curriculum in het onderwijs is vaak leidend en gericht op hele andere dingen.

Vraag 9. Wordt de stem van jongeren voldoende gehoord en serieus genomen volgens jou?

Ja, dat vind ik dan weer wel. En ik vind ook dat jongeren het niet allemaal, en niet alleen, voor het zeggen moeten hebben. Ik zeg dat omdat ik merk dat ik in de afgelopen twee jaar weer belangrijke nieuwe ontwikkelingen in mijn denken heb doorgemaakt. Je groeit als jongere tussen 0-21 jaar met enorme sprongen en moet onderweg nog veel meemaken en leren. Dat is echt mijn ervaring.

Ik ben ook geen voorstander van stemrecht met 16 jaar, eerlijk gezegd. Het allerbelangrijkste vind ik dat jongeren volop kunnen meepraten en participeren en dat je zó de tijd krijgt om veel te onderzoeken en je eigen ideeën te vormen.

Vraag 10. Waar kunnen we je vinden over pakweg 10 jaar?

Ik begin in september in Leiden met de studie ‘Internationale Politiek’ waar ik veel zin in heb. Ik heb gemerkt dat ik geen activist ben. maar iemand die wil verbinden en mensen bij elkaar wil brengen om samen verder te komen in moeilijke situaties. Als sommige mensen zeggen dat ‘de diplomatie dood is op dit moment’ herken ik dat wel. En dat is volgens mij echt geen goede zaak. Diplomatie is volgens mij een voorwaarde voor een goede democratie.
Als ik íets wil leren tijdens mijn studie, is het wel werken met mensen op het wereldtoneel waarmee niemand eigenlijk iets te maken wil hebben. Mensen die vreselijke dingen doen of hebben gedaan, en dan kijken of je toch in een andere richting kunt gaan bewegen met hen. Misschien ben ik over 10 jaar daar te vinden…

Foto boven: Toespraak Riemer Brandsma, openingsceremonie van de New York city conferentie van MMUN